Innowacja – wyzwanie i szansa w projektach dofinansowanych ze środków UE 

Na przestrzeni wielu lat spotykamy się z początkowym oporem przedsiębiorców, gdy pojawia się słowo „innowacja”. To zrozumiałe. Prawdą jest, że można świetnie prosperować przez całe lata bez wprowadzania istotnych zmian w produktach i usługach przedsiębiorstwa.  Klienci, dostawcy, dystrybutorzy, serwisy i agencje reklamowe adaptują się do oferty tym bardziej, im bardziej powszechny i popularny jest dany produkt lub dana usługa. A przecież popularność to (w większości przypadków) jeden z mierników sukcesu danej marki, produktu czy danego modelu biznesowego. Jest to jeden z dwóch powodów, ze względu na które Przedsiębiorcy odnoszą się z rezerwą do innowacji.  

Innowacja w przedsiębiorstwie – niezbędna dla rozwoju i wyprzedzenia konkurencji 

Innowacja jest jednak często warunkiem koniecznym pozyskania wielomilionowego wsparcia dla firmy, dlatego warto ją zrozumieć i umieć odszukać w niej korzyści dla rozwoju przedsiębiorstwa. W końcu jest to sytuacja „win-win” – możemy zyskać przewagę nad konkurencją (dzięki nowemu produktowi lub nowej usłudze albo nowej metodzie funkcjonowania firmy) a do tego otrzymujemy dotację. Kluczowe dla uzyskania takiego efektu jest odpowiednie zaplanowanie samej innowacji, jak również drogi do jej osiągnięcia (zaplanowanie tak organizacyjne, jak i finansowe). W obu tych procesach (planowanie innowacji i planowanie drogi) zapewniamy stałe i kompleksowe wsparcie.  

🔷 Innowacyjność niejedno ma imię 

Drugim powodem jest często przecenianie poziomu trudności innowacji. To prawda, że funkcjonujemy w czasach, w których wiele już odkryto i wynaleziono, ale i tę trudność można zniwelować. Przyjrzyjmy się aktualnemu pojęciu innowacji.  

Najkrócej innowację określa się w dokumentacji poszczególnych konkursów dotacyjnych, w ramach których można ubiegać się o środki z dotacji na innowacje. Po pierwsze, innowacje dzieli się na produktowe i procesowe (dłuższa nazwa to innowacja w procesie biznesowym). Każda z nich ma swoją definicję. Zwykle to Przedsiębiorca wnioskujący o dotację wybiera, czy będzie wprowadzał innowację produktową, czy procesową. Potem trzeba oczywiście ten wybór uzasadnić i szczegółowo opisać.  

Definicje te brzmią: innowacja produktowa to produkt lub usługa, które są nowe lub znacząco ulepszone w zakresie swoich cech lub zastosowań (np. specyfikacja techniczna, komponenty, materiały, trwałość lub inne cechy funkcjonalne). Warto zwrócić uwagę, że ten typ innowacji dotyczy zarówno produktów, jak i usług. Podkreślam to, gdyż klienci wiele razy na zwrot „innowacja produktowa” reagowali stwierdzeniem, że skoro są np. firmą usługową, to nie spełnią wymogu innowacji produktowej. Jak widzimy, obowiązująca definicja innowacji produktowej zrównuje sektor usługowy z produkcyjnym.   

Z kolei innowacja procesowa to wdrożenie nowego lub znacząco ulepszonego procesu produkcyjnego. 

🔷 Innowacja – szansa na przewagę 

Innowacja produktowa jest zatem takim zbiorem cech i ulepszeń, które powodują, że dany produkt lub usługa mają przewagę konkurencyjną i nad ofertą konkurencji i nad dotychczasową ofertą Waszej firmy.  

To istotna cecha innowacji produktowej, ponieważ wpływa ona na wiele aspektów projektu, zwłaszcza w zakresie analizy konkurencji. W ramach projektu musi znaleźć się opis, który będzie wskazywał, pod jakim względem produkt powstały w wyniku projektu będzie konkurencyjny w stosunku do istniejących na rynku. Konkurencyjność innowacyjnego produktu lub usługi może być opisana pod różnymi kątami, (np. konkurencyjność za sprawą ceny, użyteczności, jakości, sposobu obsługi, skuteczności).  

W przypadku, gdy na rynku nie ma bezpośredniej konkurencji dla produktu, nie zwalnia to nas z analizy jego pozycji rynkowej. W takiej sytuacji konieczne jest zidentyfikowanie produktów, które mogą stanowić dobra substytucyjne wobec produktu będącego wynikiem prac przeprowadzonych w ramach modułu, a więc produkty zaspokajające te same lub podobne potrzeby klienta. 

Innowacja procesowa także ma służyć zapewnieniu przewagi przedsiębiorstwa, jednak przewaga ta jest osiągana w inny sposób. W przypadku innowacji procesowej zmiana ma nastąpić w wewnętrznych procesach Waszego przedsiębiorstwa. Może to być np. innowacyjna metoda produkcji.  

Innowacje, choć trudne, są coraz bardziej popularne. Pokazuje to wynik IV edycji badania „Monitoring innowacyjności polskich przedsiębiorstw” przeprowadzonego przez PARP, w 2021 r. aż̇ 79,6 proc. polskich przedsiębiorstw wprowadziło lub próbowało wdrożyć przynajmniej jedną innowację.

🔷 Innowacyjność produktu lub usługi – podstawowe kryterium w programach dotacyjnych 

Warto pamiętać, że innowacyjność (czy to produktowa, czy procesowa) stała się już powszechnym wymogiem niezależnie od celu i typu projektu, który ma być dofinansowany. Jest obligatoryjnym wymogiem zarówno w projektach badawczo-rozwojowych, wdrożeniowych (inwestycyjnych), jak i w przypadku innych instrumentów skupiających się na inkubacji i rozwoju start-upów, programach dofinansowania rozwoju designu, czy wsparcia doradczego, jak również programów wsparcie zagranicznej ekspansji rynkowej przedsiębiorstwa.  

Innowacyjność jest także wymagana niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa, które ubiega się o dofinansowanie (czyli jest wymagana od MŚP i od dużych przedsiębiorstw).  

🔷Definicja innowacji w programach dotacyjnych – zmiany na lepsze 

Aktualna perspektywa finansowa UE na lata 2021-2027 działa już pod rządami nowej wersji zbioru wytycznych, które regulują w szczegółach rozumienie innowacji. W porównaniu do poprzedniej wersji definicja innowacji jest i krótsza i bardziej jednoznaczna, mamy tu więc dwie korzyści: 

Na zakończenie warto dodać, że często pomocna (a w przypadku niektórych dotacji wręcz wymagana) jest opinia o innowacyjności. Zachęcamy do konsultacji z nami swoich projektów i oceny ich kwalifikowalności pod względem otrzymania dotacji.